Συνήθως νομίζουμε ὅτι ἐλεημοσύνη εἶναι μόνο τὸ νὰ δίνουμε χρήματα στοὺς φτωχούς. Δὲν εἶναι ὅμως μόνο αὐτό.
Ἐλεημοσύνη εἶναι κάτι βαθύτερο: εἶναι ἀρετὴ ποὺ ξεκινᾶ μέσα ἀπὸ τὴν καρδιὰ ποὺ ξέρει νὰ συμπονᾶ, νὰ ἀγαπᾶ… Κι ὅποιος ἀγαπᾶ βρίσκει πολλοὺς τρόπους γιὰ νὰ ἐκφράσει τὴν ἀγάπη του.
Ἄλλος προσφέρει χρήματα ἢ ἄλλη ὑλικὴ βοήθεια, ἄλλος τὸν κόπο ἢ τὴν ἐργασία του, ἄλλος χρόνο γιὰ νὰ ἐπισκέπτεται ἀσθενεῖς, νὰ συντροφεύει μοναχικοὺς γέροντες, νὰ παρηγορεῖ ὅσους ἔχουν πένθος καὶ γενικὰ νὰ συμπαραστέκεται μὲ κάθε τρόπο σὲ ὅσους βρίσκονται σὲ θλίψη ἢ ἀνάγκη.
Ἰδιαίτερα σημαντικὴ βέβαια εἶναι καὶ ἡ πνευματικὴ ἐλεημοσύνη, ἡ ὁποία ὑπηρετεῖ τὶς ἀνάγκες τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου.
Καὶ ὑπάρχουν πολλοὶ πιστοὶ Χριστιανοὶ ποὺ ἀθόρυβα προσφέρουν καὶ μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, διαδίδοντας ἢ διδάσκοντας τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ σὲ μικροὺς ἢ μεγάλους, ὥστε νὰ στηρίζονται οἱ ἄνθρωποι γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζουν τὶς δοκιμασίες τῆς ζωῆς.
Μὲ πόσους τρόπους μπορεῖ νὰ προσφέρει κανείς! Ἀρκεῖ νὰ τὸ κάνει αὐτό, ὅπως λέγει στὴ συνέχεια ὁ ἅγιος Ἀπόστολος, κατὰ τὴν ἐλεύθερη διάθεση τῆς καρδιᾶς του, ὄχι μὲ λύπη ἢ ἀπὸ ἀνάγκη‧
«ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός». Ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ ἐκεῖνον ποὺ προσφέρει μὲ προθυμία καὶ μὲ χαρούμενο πρόσωπο.
Κάποιος ὅμως θὰ προβάλει τὴν ἔνσταση: Ὅταν ἐμεῖς δὲν μποροῦμε νὰ ἀνταποκριθοῦμε στὰ δικά μας ἔξοδα, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ βοηθήσουμε καὶ ἄλλους; Ἤ, ποῦ νὰ βροῦμε χρόνο γιὰ ἐπισκέψεις ἀγάπης, ὅταν ἔχουμε τόσες καθημερινὲς ὑποχρεώσεις;…
Φαίνονται λογικὲς αὐτὲς οἱ ἐνστάσεις. Ὅμως ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι «ὅσο δίνεις, τόσο ὁ Θεὸς σοῦ δίνει». Εἶναι χαρακτηριστικὸ τὸ παράδειγμα τοῦ ἁγίου Φιλαρέτου τοῦ ἐλεήμονος, ὁ ὁποῖος ὅσο ἔδινε ἐλεημοσύνη, τόσο πλούτιζε.
Τὸ πιὸ ἐντυπωσιακὸ ὅμως εἶναι ὅτι δὲν σταμάτησε νὰ δίνει ἀκόμη καὶ τότε ποὺ εἶχε φτάσει στὰ ὅρια τῆς φτώχειας.
Κι ἐνῶ στὴν οἰκογένειά του ὅλοι ἀπελπισμένοι τὸν κακολογοῦσαν γιὰ τὴν τόση ἁπλοχεριά του, ἐκεῖνος διατηροῦσε μέσα του τὴν ἀπόλυτη πεποίθηση ὅτι ὁ Θεὸς δὲν θὰ τοὺς ἐγκαταλείψει.
Καὶ πράγματι, ἡ θεία Πρόνοια ἔφερε ἔτσι τὰ πράγματα ὥστε ἡ ἐγγονή του ἔγινε σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρογεννήτου κι ἔτσι ἡ οἰκογένεια τοῦ ἐλεήμονος Ἁγίου ἀπὸ τὴν ἔσχατη φτώχεια καὶ δυστυχία ὁδηγήθηκε σὲ ἀνέλπιστη δόξα καὶ ἀπέκτησε πολὺ περισσότερα πλούτη ἀπ’ ὅσα εἶχε!
Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν αὐτάρκεια στὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ἡ ἐλεημοσύνη μᾶς χαρίζει πολλὲς πνευματικὲς εὐλογίες. Στὴν ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλία του ὁ Κύριος εἶπε:
«Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται» (Ματθ. ε΄ 7).
Μὲ τὴν ἐλεημοσύνη δηλαδή, βρίσκουμε ἔλεος γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας. Καὶ τὸ κυριότερο: Ἡ ἐλεημοσύνη ἀποτελεῖ τὴν καλύτερη ἐπένδυση γιὰ τὴν αἰωνιότητα. Ἀληθινὰ πλούσιοι θὰ βρεθοῦν μετὰ τὸ θάνατό τους ὅσοι μὲ τὰ ἔργα τῆς ἀγάπης ἀποταμιεύουν στὸν οὐρανὸ «θησαυρὸν ἀνέκλειπτον» (=θησαυρὸ ποὺ δὲν χάνεται καὶ δὲν λιγοστεύει ποτέ) (Λουκ. ιβ΄ 33).
Γύρω μας ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ στεροῦνται καὶ πεινοῦν, ποὺ πονοῦν καὶ ὑποφέρουν. Μέσα σ’ αὐτὴ τὴν ἐξαιρετικὰ δύσκολη συγκυρία εἶναι εὐκαιρία νὰ ἀνακαλύψουμε τὸν πλοῦτο τῆς ἐλεημοσύνης.
Ἂς μὴ διστάζουμε νὰ προσφέρουμε ὅπου ὑπάρχει ἀνάγκη. Καὶ νὰ εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ὄχι μόνο δὲν θὰ χάσουμε τίποτα, ἀλλὰ θὰ ἀποκομίσουμε καὶ ἀνυπολόγιστη ὠφέλεια.
Διότι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι πάντοτε ἀξιόπιστος: «Ὁ σπείρων ἐπ’ εὐλογίαις ἐπ’ εὐλογίαις καὶ θερίσει».
Ο ΣΩΤΗΡ – ΑΡΙΘ. 2051
