Έθιμα των Θεοφανείων στο Ασβεστοχώρι.

Το έθιμο με τα κυπαρίσσια και τα πορτοκάλια στο Ασβεστοχώρι

Από την αρχαιότητα εντυπωσίαζαν τα αειθαλή δέντρα που διατηρούν το εαυτό τους ζωντανό όλο το χρόνο.

Συχνά τα λάτρευαν γιατί πίστευαν ότι είχαν μια δύναμη αιωνιότητας. Ιδιαίτερα τα κυπαρίσσια τα ταύτιζαν με την αιωνιότητα και αποτελούσε σύμβολο αθανασίας.

Είναι γνωστός εξάλλου ο μύθος του Κυπάρισσου που είχε αχώριστο φίλο του το ιερό ελάφι του θεού Απόλλωνα. Κάποια μέρα βγήκε ο Κυπάρισσος για κυνήγι και σκότωσε κατά λάθος το ιερό ελάφι.

Ο Κυπάρισσος από τη βαθειά του θλίψη ζήτησε από το θεό Απόλλωνα να τον αφήσει να πεθάνει κι εκείνος, αλλά τα δάκρυά του να τρέχουν αιώνια. Έτσι τον μεταμόρφωσε σε δένδρο, την κυπάρισσο (κυπαρίσσι), του οποίου τα δάκρυα από τις πληγές του κορμού μοιάζουν με δάκρυα ανθρώπου.

Η σύνδεση του κυπαρισσιού με την αιωνιότητα και την αθανασία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, όπου οι χριστιανοί που πιστεύουν στην αιώνια ζωή και την ανάσταση των νεκρών, φυτεύουν στα κοιμητήρια κυπαρίσσια.

Τα πορτοκάλια πάλι, ήταν τα χρυσά μήλα των εσπερίδων που έφερε ο Ηρακλής στον Ευρυσθέα. Αλλά και η θεά Γαία είχε δωρήσει στην Ήρα για το γάμο της με τον Δία ένα δενδρύλλιο πορτοκαλιάς, οι καρποί της οποίας θα της χάριζαν γονιμότητα.

Έτσι το πορτοκάλι αποτελεί σύμβολο του πλούτου, της αειφορίας, της υγείας και της γονιμότητας.

Στο Ασβεστοχώρι το έθιμο με το κυπαρίσσι και τα πορτοκάλια μεταφέρθηκε πιθανόν από τους Αγίους Τόπους στα τέλη του 19ου αιώνα από Ασβεστοχωρίτες τεχνίτες ασβεστάδες.

Οι ιερείς και οι επίτροποι καθώς και άλλοι ενορίτες, τρεις μέρες πριν τα Φώτα, φέρνουν και κρεμούν στο κέντρο του ναού ένα μεγάλο κυπαρίσσι. Κάτω από το κυπαρίσσι στήνεται ένα ειδικό τραπέζι και γύρω γύρω στήνονται άλλα τέσσερα μικρότερα κυπαρίσσια.

Από το κεντρικό κυπαρίσσι μέχρι τις δύο απέναντι κολώνες απλώνονται κλαδιά που σχηματίζουν μαζί με το κεντρικό κυπαρίσσι έναν σταυρό.

Πάνω στα κλαδιά των δέντρων κρέμονται πορτοκάλια που έχουν επάνω τους λίγο ξάφι (φύλο χρυσού) και κάτω από το δέντρο σχηματίζεται με πορτοκάλια σταυρός με τρεις σειρές κρεμαστά πορτοκάλια που έχουν επίσης ξάφι.

Είναι ένα έθιμο με το οποίο ευχόμαστε ο νέος χρόνος και ο βαπτισθείς Χριστός να φέρει πλούτο, υγεία, γονιμότητα, αειφορία (πορτοκάλια) για αυτή τη ζωή και για την άλλη ζωή την αιωνιότητα (κυπαρίσσι).

Το πορτοκάλι με το κλαδάκι κυπαρισσιού (η μπομπονιέρα του Χριστού)

Ανήμερα τα Θεοφάνεια, κάθε πιστός παίρνει από τα πανέρια που περιφέρουν οι επίτροποι, ένα πορτοκάλι, αφήνοντας παράλληλα το αντίτιμο στον περιφερόμενο δίσκο.

Το πορτοκάλι έχει περασμένο ένα κλαδάκι κυπαρισσιού. Είναι η λεγόμενη «μπομπονιέρα για την Βάπτιση του Χριστού«. Με τον τρόπο αυτό ευχόμαστε αυτά που συμβολίζουν το πορτοκάλι και το κυπαρίσσι, δηλαδή πλούτο, αειφορία, υγεία, γονιμότητα και την αιώνια ζωή.

Η λαμπάδα με μήλο, πορτοκάλια, σύκα και φλουριά (λαμπάδα του Χριστού)

Από παλιά οι ανάδοχοι έφτιαχναν για τα βαφτιστήρια τους τις λεγόμενες «λαμπάδες για τη βάπτιση του Χριστού«. Οι λαμπάδες αυτές είχαν περασμένες δύο πορτοκάλια με ξάφι, ένα μήλο, μερικά σύκα ανάμεσα και φλουριά κρεμασμένα με κόκκινη κλωστή.

Η λαμπάδα συμβολίζει «το φως του κόσμου«, που πρέπει να είναι οι χριστιανοί, όπως μας είπε ο Κύριος. Τα πορτοκάλια και τα μήλα με το ξάφι, καθώς και τα χρυσά φλουριά συμβολίζουν τον πλούτο, την αειφορία, την γονιμότητα και την υγεία.

Τα σύκα συμβολίζουν την γλυκύτητα που ευχόμαστε να έχει η ζωή μας και η κόκκινη κλωστή την αγάπη που πρέπει να έχουμε οι χριστιανοί μεταξύ μας.

Εκ του Ι.Ν.Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ